Bài viết này là để chia sẻ kinh nghiệm của một khất lão Cái Bang trên hành trình hành tẩu giang hồ, từ ở khách sạn đến ăn nhờ ở đậu, từ giường êm nệm ấm thơm tho đến màn trời chiếu đất. Dù ở đâu, làm gì, xin các bạn nhớ cho, an ninh, an toàn luôn đặt hàng đầu, kế đến mới là ngon bổ rẻ. Do đó chọn host là một việc quan trọng, dù bạn tìm host người Việt, hay đặt phòng trên AirBnb, Booking hay Couchsurfing.
1. Host là ai?
Dĩ nhiên ai cũng muốn giữ danh tính và những điều riêng tư trên mạng xã hội, trên các website công cộng. Tuy nhiên, đã chấp nhận là host, họ phải công khai danh tính của mình. Nếu là host quảng cáo trên các group du lịch trên Facebook, họ phải công khai họ tên, hình ảnh, kinh nghiệm, thậm chí reviews từ các khách hàng. Nếu bạn vào profile host mà thấy rất ít tương tác, không biết họ tên thật, không có hình ảnh host, mà chỉ toàn thấy “hoa rơi cửa Phật vạn sự tùy duyên”, thì nên cẩn thận, dạo này giang hồ hiểm ác lắm, “bầu ơi thương lấy bí cùng” thì ít nhưng “mai sau bầu bí nấu chung một nồi” đấy. Ở Airbnb, Booking và Couchsurfing (tạm gọi là ABC), có thể khách không thấy nhiều thông tin của host, nhưng họ phải đăng ký thành viên và xác nhận danh tính (bằng cách gửi ID đến ABC). Trên Airbnb các bạn nên tìm superhost. Booking thì nên chọn những nơi có rating cao. Thông thường các host chuyên nghiệp, họ đăng tin trên mạng xã hội và trên cả các trang chính thống như ABC để tăng cường quảng cáo đến nhiều khách. Nếu họ không quảng cáo ở đâu khác ngoài trang Facebook của chính họ, thì các bạn có thể đặt 2 câu hỏi: một là về tính chuyên nghiệp, và hai là tính minh bạch của host – liệu họ có trốn thuế hay cho thuê chui hay không. Dĩ nhiên nếu họ trốn thuế hay cho thuê chui, họ phạm pháp và điều đó chẳng ảnh hưởng đến bạn trên phương diện pháp lý, nhưng hãy nghĩ đến những rủi ro khi nộp visa du lịch. Và phủi phui cái mồm, nhỡ có tai nạn, cháy nổ, rồi họ phủi tay không nhận trách nhiệm, bảo hiểm du lịch cũng từ chối bồi thường, lúc đó chính chúng ta sẽ rất thiệt.
2. Nhà host ở đâu?
Trên Booking, địa chỉ nhà ở luôn được công khai. Airbnb có chính sách bảo mật nên địa chỉ cụ thể chỉ được công khai với khách sau khi book. Tuy nhiên vị trí tương đối sẽ hiện ra trên bản đồ để khách có thể hình dung nhà nằm ở khu nào, xung quanh có gì. Các host trên Couchsurfing hay Facebook cũng thường đăng thông tin như nhà nằm ở khu nào, cách bến xe, bến metro/tàu gần nhất bao nhiêu mét, xung quanh nhà có siêu thị/chợ nào, các địa điểm tham quan chính cách nhà bao xa… Đặc biệt với Paris, nhiều host nói dối, bảo nhà gần trung tâm, nhà ở quận 13… Nhưng thực tế là họ ở ngoại ô rất xa, không có tàu xe thuận tiện, hoặc các khu nổi tiếng mất an ninh. Họ không dám công khai vị trí nhà mình vì sợ các thổ địa bóc mẽ.
Các bạn khách cũng nên Google xem thử khu nhà của host có an toàn hay không. Ví dụ như khu Termini của Roma hay Lampugnano của Milan thì siêu bẩn thỉu, lộn xộn. Tránh các khu vực nhà ga trung tâm, không ở ngay sát đấy. Cách ga trung tâm 1-2 km là ổn.
3. Nhà host như thế nào?
Nếu host không có thông tin công khai gì về nhà cửa, đó là một dấu hiệu không đáng tin. Ngay cả trên ABC, nếu host không có hình ảnh cận cảnh phòng ngủ, phòng tắm, bếp thì các bạn hãy cảnh giác. Tôi thường bảo bạn bè một cái mánh thế này: khi nhìn hình, hãy luôn chú ý đến cái bếp và phòng tắm, nhà vệ sinh. Vì host thường Photoshop cho phòng sáng sủa rộng rãi, nhưng hay bỏ qua bếp và phòng tắm. Nhìn cái bếp bẩn thỉu, tối tăm, chật hẹp, hoặc cái phòng tắm chật chội, dơ bẩn, chúng ta có thể đoán được cái nhà. Tôi có một nguyên tắc: không thuê nhà nếu chủ nhà không dám công khai hình ảnh và vị trí.
4. Host có rành rẽ về nơi mình cho thuê hay không?
Một lần nữa xin nhắc lại, với các host ở cõi mạng, bạn cần biết họ là ai để biết họ có phải dân chuyên nghiệp và sành sỏi hay không. Trên các web ABC, host thường chỉ dẫn tận tình là ở thành phố/làng đó có gì, có thể đi tham quan những đâu, bằng phương tiện gì, xung quanh nhà có những quán ăn nào, xung quanh nhà có chỗ đỗ xe hay không, đỗ xe miễn phí hay có phí, trong nhà hay ngoài trời, cách mua vé tham quan… Bạn thấy host nào trên ABC mà cung cấp càng nhiều thông tin thì họ càng đáng tin. Còn trên Facebook, các bạn có thể xem các bài viết của họ trên các group, trên page hoặc blog cá nhân xem họ chia sẻ thông tin thế nào. Tôi đã chứng kiến rất nhiều host và guide chỉ biết copy Wikipedia rồi dùng Google dịch một cách cực kỳ ngô nghê chứ không tự viết nổi một bài viết giới thiệu về nơi họ host hoặc dẫn tour. Nhiều host chỉ biết share link từ các page du lịch nước ngoài, thậm chí tệ hơn thì còn ăn cắp hình ảnh từ các page khác đem về thành của mình. Tôi thường nhận ra điều này rất dễ dàng: nếu họ post nhiều hình ảnh với style và màu sắc khác nhau thì khả năng là họ lấy từ nhiều nguồn khác nhau. Nếu “ở đây sương khói mờ nhân ảnh”, hình ảnh vỡ vụn, độ phân giải kém, thì khả năng họ không có ảnh gốc mà lượm lặt đâu đó. Các bạn để ý nhìn kỹ xem có chữ ký hay watermark của ai đó khác không. Và để xác nhận thì tôi download các hình ảnh ấy về, dùng Google lens search lại. Nếu host/guide mà ăn cắp hình không ghi nguồn thì tôi cho là họ dối trá, cần tránh xa. Còn nếu chỉ là chia sẻ, có ghi nguồn thì OK. Tuy nhiên nếu họ chỉ biết chia sẻ mà không tự viết bài được, không có ảnh tự chụp được, thì cũng cần xem lại xem họ có thật sự có kinh nghiệm không, có thực sự sống ở đó không, hay lại ở nơi khác, tìm dịch vụ bên thứ 3 rồi đem con bỏ chợ. Hoặc như gần đây, một host hay guide nào đó đã hướng dẫn sai, khiến một khách du lịch vừa mất tiền oan, vừa mang tiếng trốn vé.
Nhiều host hoàn toàn không rành rẽ văn hóa nơi mình kinh doanh du lịch. Không ít lần tôi thấy các host khi được hỏi “đi thành phố A của Ý ăn gì” thì chỉ đưa thông tin nhà hàng buffet Tàu all-you-can-eat hoặc nhà hàng Việt họ biết. Khách du lịch Việt Nam đa phần hợp đồ châu Á, nhưng cũng rất nhiều người muốn thử các món địa phương cho biết, thì mình cũng cần đưa ra các lựa chọn cho họ, chứ không phải băm bổ luôn quán Tàu quán Việt. Nhiều host còn không biết địa phương mình có món đặc trưng gì mà chỉ giới thiệu chung chung là có pizza với mì Ý, thậm chí còn giới thiệu cả rượu vang… Pháp cho khách. Dĩ nhiên khách du lịch mới đến lần đầu còn thiếu kinh nghiệm nên rất khó nhận ra, nhưng các bạn cũng có thể kiểm tra lại thông tin bằng Google.
5. Host quảng cáo như thế nào?
Điều này cũng nói lên dịch vụ của host: làm ăn chụp giật hay tận tình, có tâm. Tôi rất dị ứng việc quảng cáo vô duyên, vô tội vạ, gặp post nào cũng vào quảng cáo cho bản thân, hoặc cho người nhà. Nhiều người post chia sẻ một chuyến đi chơi của họ với hình ảnh đẹp, thì cũng nhảy bổ vào quảng cáo. Nhiều khách mới vào đăng post hỏi thông tin chung chung cũng nhảy xổ vào quảng cáo ngay nhà cửa, tour du lịch luôn, mà không cần biết khách họ đi đâu, có nhu cầu thế nào, đi bao nhiêu người, có người già, trẻ em gì không, lịch trình dự định là như nào. Có khách vào hỏi về thành phố A thì lại quảng cáo luôn thành phố B có host X. Các bạn lưu ý, host tốt là host biết đặt lợi ích của khách hàng đầu. Ở đây tôi biết vài anh chị host rất có tâm, khi nghe lịch trình của khách họ đưa ra tư vấn kiểu “lịch trình của bạn dày đặc quá, lại có người già trẻ nhỏ, nên cắt bớt vài điểm” dù trong vài điểm đó có thành phố của chính họ. Hoặc “bạn đi mùa này thời tiết không tốt, không có nhiều hoạt động vui chơi giải trí”, dù làm vậy có thể ảnh hưởng nồi cơm của họ.
Dĩ nhiên việc các host spam quảng cáo vô tội vạ, hoặc chèo kéo khách, về phương diện luật pháp cũng như đạo đức thì họ cũng chẳng có gì sai, nhưng tôi không đánh giá cao về sự chuyên nghiệp. Thay vì bỏ thời gian đi spam quảng cáo, thì có thể đầu tư vào kiến thức về vùng đất mình đang kinh doanh du lịch, đầu tư vào các bài viết, thậm chí đầu tư tiền bạc để thiết kế website đẹp và dễ truy cập tìm thông tin, quảng cáo chuyên nghiệp trên nhiều platform khác nhau, bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau…
6. Nếu muốn ở thật rẻ?
Với nhiều bạn học sinh sinh viên, giá cả là vấn đề ưu tiên hàng đầu. Vậy làm thế nào để vẫn có chỗ ở an toàn và thuận tiện?
Cách 1: Đi theo nhóm tầm 4 người rồi thuê apartment sẽ có giá ngang với hostel, vừa thoải mái, vừa sạch sẽ, an toàn, và có bếp để chuẩn bị các bữa ăn để tiết kiệm chi phí.
Cách 2: ở xa trung tâm nhưng có tàu/bus. Bến tàu xe cách nhà không quá 15 phút đi bộ, và an ninh về đêm cũng như sáng sớm, có tàu xe chạy đến khuya.
Cách 3: các bạn đi 1 mình, 2 mình có thể lên các hội sinh viên tìm các bạn cho share phòng hoặc có salon/sofa bed để ngủ. Chú ý là các bạn cũng nên để ý xem chủ nhà có danh tính rõ ràng không, khu nhà có an ninh không. Riêng các bạn nữ thì có trang Facebook Host a sister, là một dạng couchsurfing dành riêng cho phái nữ (chủ nhà cũng là nữ).
—
Xin chia sẻ một vài hình ảnh ở Dolomiti, dãy núi là di sản thiên nhiên UNESCO, nằm trên địa phận 2 vùng Trentino-Alto-Adige và Veneto, nơi Hồng Lão Cái Bang tôi phượt qua mùa hè vừa rồi.
Review và rating về trải nghiệm này